Arbeidsovereenkomst

Arbeidsovereenkomst

In de wet wordt een arbeidsovereenkomst (ook wel ‘contract’ genoemd) omschreven als een overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, voor de andere partij, de werkgever, gaat werken en daarmee loon verdient. Wat in ieder geval in een arbeidsovereenkomst moet staan is dat jij verplicht bent om te werken, dat je baas je loon moet betalen en dat degene voor wie je werkt ook echt je baas is, die jou mag vertellen wat je moet doen.
In het contract moet ook staan:
•    jouw naam en de naam van je baas
•    de datum waarop je contract ingaat
•    hoe lang je contract geldig is
•    wat je werk inhoudt
•    wat je functie is en wat je moet je doen
•    welke CAO voor jou geldt
•    hoe hoog je brutoloon is
•    wat je werktijden zijn per dag of per week
•    is er een proeftijd en zo ja, hoe lang?
•    wat voor soort baan je hebt: ben je thuiswerker, oproepkracht, stagiaire of een gewone werknemer
Dit bovenstaande rijtje moet in je arbeidsovereenkomst staan. Lees je contract goed door voordat je het ondertekent, kijk of al deze punten erin staan. Is dat niet het geval, onderteken dan niet en neem contact op met je baas. Je werkgever is niet verplicht om zaken als vakantiewerk, pensioen, snipperdagen enz. in het contract op te nemen, maar het mag natuurlijk wel.

Bepaalde tijd

Er zijn 2 soorten arbeidsovereenkomsten, een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, en voor onbepaalde tijd.
Een contract voor bepaalde tijd is tijdelijk . Tijdelijk kan bijvoorbeeld zijn 2 maanden, maar ook een jaar of 3 weken. Het einde van je contract staat duidelijk genoemd. Dit kan een datum zijn, maar het kan ook omschreven zijn als een gebeurtenis: bijvoorbeeld als degene die jij vervangt wegens ziekte weer terugkomt, of als het gebouw dat jij aan het verven bent is afgeschilderd. Deze contracten lopen automatisch af. Dit betekent dat jij niets hoeft te doen wanneer de einddatum in zicht is. Je wordt ook niet ontslagen: je contract is gewoon afgelopen.

Onbepaalde tijd

Dit betekent dat er in het contract geen datum of gebeurtenis is opgenomen waarop of waardoor je contract eindigt. Deze contracten lopen niet automatisch af: je moet ontslag nemen of krijgen. Onder het kopje ‘Ontslag’ kun je hierover meer lezen.

Proeftijd

Een proeftijd is precies wat het woord al zegt: het is een periode aan het begin van een contract waarin de baas je ‘op de proef stelt’: hij kijkt of je geschikt bent voor het werk, of je in het team past en of je wel net zo flexibel bent als je in het sollicitatiegesprek hebt gezegd. Ook voor jou is het een periode waarin je kunt kijken of het wel de baan is die je wilt en je je prettig voelt bij je collega’s Een proeftijd mag nooit langer duren dan 2 maanden. Heb je een contract dat korter duurt dan 2 jaar dan is de proeftijd maximaal een maand. Ook wanneer je contract niet eindigt door een datum maar door een gebeurtenis, is de proeftijd een maand. Er moet wel afgesproken zijn dat er een proeftijd is. Is dit niet het geval, dan geldt er dus geen proeftijd. Tijdens de proeftijd kun je ontslag nemen en krijgen. Je moet je baas dan schriftelijk op de hoogte stellen van je ontslag. Voor de baas geldt hetzelfde wanneer hij jou ontslaat. Er is geen ontslag vergunning nodig. Je kunt in je proeftijd ook ontslagen worden als je ziek bent. Let op: dus niet omdat je ziek bent. Voor meer informatie over ontslag kun je kijken onder het kopje ‘Ontslag’.

Oproepkracht

Als oproepkracht werk je op basis van een oproepcontract. Je hebt geen vast dienstverband, geen vaste dagen of uren. Je baas roept je op wanneer er werk is. De afspraken die je maakt horen op papier te staan. Dit is in de wet vastgelegd. In het contract horen de volgende punten te staan:

•    naam en adres
•    werkgever
•    je werkplek
•    soort werkzaamheden die je gaat uitvoeren
•    datum wanneer je in dienst komt(en bij tijdelijk werk, ook wanneer je stopt)
•    je vakantierechten
•    opzegtermijn voor beide partijen hoogte van loon
•    wanneer het loon wordt uitbetaald
•    het aantal uren dat je per dag of week werkt of er een CAO van toepassing is

min-max contract

Als oproepkracht kun je ook een min-maxcontract hebben. Hierin staat hoeveel uren je minimaal werkt. Voor die gegarandeerde uren ben je in vaste dienst. Daar bovenop ben je beschikbaar voor extra uren. Als oproepkracht ben je een gewone werknemer, met de daarbij behorende rechten en plichten. Dus kun je bij een doorlopend dienstverband ook in het ziekenfonds, heb je recht op vakantie en op het minimumloon. Wanneer je niet meer of minder wordt opgeroepen, is dit ontslag of gedeeltelijk ontslag. Maak altijd bezwaar tegen (gedeeltelijk) ontslag: je baas kan je niet zomaar ontslaan.

Deeltijdcontract

Als deeltijder is in je contract vastgelegd dat je voor een deel van een normale werkweek werkt. Je rechten en plichten zijn gelijk aan iemand die voltijd werkt. Je hebt dus recht op een evenredig deel van het loon van iemand die voltijds werkt. Dus als je 70% van een hele werkweek werkt, heb je ook recht op 70 % van het voltijdse loon. Dat geld ook voor vakantiedagen. Je kunt in een deeltijdbaan gewoon in het ziekenfonds (als je niet teveel verdient). Ook voor een deeltijder geldt dat je niet zomaar ontslagen kunt worden. Kortom, je moet als deeltijder hetzelfde worden behandeld als mensen die fulltime in dienst zijn.

Bijbaan

Een bijbaan is een baan naast andere bezigheden als school, studie of een andere baan. Vaak zul je als uitzendkracht, oproepkracht of op basis van een tijdelijk contract werken. Wanneer je als scholier of student af en toe bijverdient, hoef je niet altijd belasting te betalen wanneer je recht hebt op studiefinanciering of kinderbijslag. Wat je mag bijverdienen hangt af van je persoonlijke situatie (o.a. je leeftijd) . Je kunt je werkgever vragen gebruik te maken van de ‘kwartaalregeling’. Hierdoor verdien je belastingvrij bij. Of je kunt je teveel betaalde belasting en premies het jaar erop terugvragen met een TJ-biljet. Dit biljet is op te vragen bij de belastingdienst voor particulieren in je woonplaats. Of je kunt vragen of het JIP in de buurt TJ-biljetten heeft. Zij kunnen je dan ook ondersteunen bij het invullen daarvan.

Vakantiewerk

Vakantiewerk is ook een soort bijbaan. Hiervoor gelden dan ook de hierboven beschreven regels. Let bij vakantiewerk op de regels met betrekking tot werktijden. Zie hiervoor het hoofdstuk ‘Loon en werktijden’.

Stage

Bij verschillende opleidingen hoort een stagejaar. Dat biedt de mogelijkheid om in een bedrijf of instelling te kijken en mee te werken. Iemand van het bedrijf of de instelling begeleidt je daarbij. Zo kan je zien of je plezier hebt in een bepaald vak en of je er geschikt voor bent. Voor een stage moet een stageovereenkomst of praktijkovereenkomst gesloten worden tussen jou, de school en de werkgever. Wanneer je onder de 18 jaar bent, moeten ook je ouders of verzorgers deze overeenkomst ondertekenen. Er zijn een aantal punten die meestal in een stageovereenkomst staan:
•    Begin en einddatum van je stage, en het aantal stagedagen of uren
•    Wat je gaat leren op je stageplaats en welke werkzaamheden je daar gaat doen
•    Wie je praktijkbegeleider is en hoe de begeleiding plaats vindt
•    Wie je stagedocent is op school en hoe ze je daar begeleiden
•    Hoe het bedrijf waar je stage loopt betrokken is bij de beoordeling
•    Op welke wijze je verzekeringen (ongevallen en aansprakelijkheid) worden geregeld
•    Als stagiaire heb je niet automatisch recht op een stagevergoeding of een onkostenvergoeding. Je kunt er wel altijd naar vragen, misschien is het te regelen. Per bedrijf of instelling wordt hier anders mee omgegaan.
•    Je kunt niet zomaar van je stage ontslagen worden: je hebt een stageovereenkomst. Onder bijzondere omstandigheden kan er wel tussentijds besloten worden tot ontslag. Meestal gaat dit dan in overleg met school.